انواع تابلو برق با کاربردهای مختلف و به شکل های متفاوتی در بازار در دسترس هستند. تابلوها بر اساس ساختار، عملکرد و کاربردشان به انواع مختلفی تقسیم می شوند. این تابلوها محلی برای نگهداری تجهیزات برقی هستند. با وجود آنها نظم در فضا حاکم می شود و بهبود عملکرد سیستم الکتریک را نیز به دنبال خواهد داشت. ضمن این که کار اصلی آن حفاظت، کنترل و مدیریت جریان برق است. این تابلوها بر اساس کاربرد در جاهای گوناگون، مکان نصب و تجهیزاتی که به آنها تعلق می گیرد تقسیم بندی های مختلفی دارند. در ادامه درباره این تقسیم بندی ها اطلاعاتی آورده شده است.
تابلو برق فشار ضعیف، متوسط و قوی
انواع تابلو برق بر اساس سطح ولتاژ به سه دسته زیر تقسیم می شوند:
- تابلو برق های فشار ضعیف (LV) که اندازه شان از تابلو برق های خانگی بزرگ تر است. ولتاژ آنها با ساختمان های تجاری، ایستگاه های برق و ایستگاه های مبدأ در کارخانه ها تناسب دارد. آنها به شکل های ایستاده، رومیزی و دیواری در دسترس هستند. تجهیزات مختلفی مثل انواع کنتاکتور ترانس، کلید خودکار و کابلشو در ساخت آنها به کار برده می شود.
- تابلو برق های فشار متوسط (MV) در مکان هایی که ولتاژ برق 1000 تا 63000 ولت نیاز است، به کار می آیند. پرکاربردترین تابلو برای ولتاژهای متوسط آنهایی هستند که از گاز SF6 استفاده می کنند. مراکزی که هدف آنها توزیع جریان برق یا انتقال آن است، این انتخاب بهترین گزینه تابلو برق تلقی می شود. ایمنی این تابلوها با اشباع شدن محفظه با گاز هگزاپلوئید گوگرد بالا می رود.
- تابلو برق های فشار قوی (HV) در صنایع و کارخانه ها به کار برده می شوند. مناسب برای ولتاژ برق 63000 تا 400000 ولت هستند. برای ساخت آنها از تجهیزات استانداردی استفاده می شود. کلید عایق، کلید قطع کن، بریکرها، کنتاکتورها و فیوزها از جمله اجزای این تابلوها به شمار می روند. با کنترل جریان در آنها می توان تابلو را مدیریت کرد. تجهیزات این تابلوها توان این را دارند که میزان و شدت خطا در تابلو را بررسی کنند و با ایزوله کردن سیستم بخش های معیوب را از مدار خارج کنند.
تابلو برق بیرونی و درونی
انواع تابلو برق از لحاظ محل نصب به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم بندی می شوند:
- تابلو برق بیرونی به دلیل قرار داشتن در محیط باز کارکرد بهتری در مقایسه با تابلو برق های درونی دارد. لازم است که این تابلوها در برابر عوامل جوی محافظت شوند و ساختمان ویژه ای داشته باشند. برای ساخت آنها از ورق هایی با وزن دست کم 2 میلی متر استفاده می شود. در صورتی که قفل داشته باشد، دسترسی به آن برای همه ممکن نخواهد بود. رنگ آمیزی این تابلوها باید از آنها در برابر شرایط جوی مانند نور آفتاب محافظت کند. اندازه آن بر حسب نیاز تا عرض 40 و ارتفاع 120 سانتی متر قابل طراحی است. می توان آنها را روی سکوهای شهر به ارتفاع 20 تا 25 سانتی متر نصب کرد. اپراتور می تواند از جلوی تابلو به تجهیزات درون آن دسترسی داشته باشد.
تابلو برق درونی همان طور که از نامش پیداست در مکان های سرپوشیده مورد استفاده قرار می گیرد. این تابلوها نیز در انواع ایستاده، دیواری و درب دسترسی از جلو یا دو طرف طراحی می شوند. تابلو برق های از نوع ایستاده با استفاده از ورقه های بدنه 2 میلی متری و اسکلت نگهدارنده، نبشی آهنی یا پروفیلی روی یک اتاقک کابل یا فونداسیون محکم می شوند.
تابلو برق توزیع و کنترل
انواع تابلو برق از نظر کاربرد به دو دسته مختلف تقسیم می شوند:
- تابلو برق توزیع در محل هایی که توزیع انرژی الکتریکی نیاز است نصب می شود. ابعاد و طراحی این تابلوها به محلی که قرار است کار گذاشته شود بستگی دارد. ورودی این تابلو شبکه سراسری و مصرف کننده خروجی آن تلقی می شوند. برای وصل کردن ورودی به خروجی از ترمینال استفاده می کنند. این تابلو برق به عنوان منبع تغذیه یا محافظت بالا از ماشین آلات و تابلوهای دیگر به کار می رود.
در تولید و طراحی تابلو برق کنترل از تجهیزات مختلفی استفاده می شود و می توان وضعیت سیستم را با استفاده از آن بررسی کرد. این تابلوها با استفاده تجهیزاتی که دارند و با بررسی سیستم می توانند اطلاعات را نمایش دهند. با تغییراتی که اپراتور به وجود می آورد نیازهای شبکه برق مرتفع می شود.
تابلو برق ایستاده، دیواری و کشویی
انواع تابلو برق از لحاظ ایستایی به سه دسته زیر تقسیم می شوند:
- تابلو برق ایستاده برای مهار به قطعه یا سازه دیگری نیاز ندارد. این نوع تابلو برق ها را لازم نیست به چیزی تکیه داد و به همین دلیل برای موتورخانه ها گزینه های مناسبی به شمار می روند.
- تابلو برق دیواری را همان طور که از نامش بر می آید به دیوار نصب می کنند. می توان آنها را داخل سطح دیوار هم جاسازی کرد. به همین دلیل این دسته به دو شکل روکار و توکار هستند.
- تابلو برق های فشار ضعیف کشویی هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. ساختار آنها به شکلی است که در دو نوع ورودی و خروجی تولید می شوند. ضمن این که در زمان طراحی آنها تعداد معینی کشو دارای در خروجی در آنها نصب می شود. اندازه کشوها با توجه به تجهیزاتی که در آنها قرار خواهند گرفت در نظر گرفته می شود.
تابلوهای METAL ENCLOSED و METAL CLAD
انواع تابلو برق از نظر ساختار هم قابل تقسیم بندی هستند:
- تابلوهای METAL ENCLOSED که به صورت های منحصر به فردی هستند و تمام بدنه آنها از جنس فلز است. در این تابلوها همه تجهیزات از جمله ترانس های جریان و ولتاژ و کلیدها و لوازم اندازه گیری در درون تابلو جای می گیرند.
- در طراحی تابلوهای METAL CLAD می توان نرم افزارهای گوناگون را به شکل تفکیک شده مشاهده کرد. به همین علت اگر در یکی از محفظه ها اشتباهی رخ بدهد، بقیه محفظه ها مشکلی نخواهند داشت. تفکیک محفظه ها از هم موجب می شود که انتقال خطا بین قطعات اتفاق نیفتد.