شینه چیست و مزایا و کاربرد آن
شینه از ابزارهایی است که مانند کابل و سیم از آن برای برق رسانی استفاده می کنند. به طور معمول، آن را از جنس مس یا آلومینیوم می سازند و ظاهر آن شبیه به یک مکعب مستطیل است. گنجایش آن از جریان اسمی کلید تغذیه تجهیزات بالاتر است. در تعریف کلی از آن می توان گفت که وظیفه جمع آوری و انتشار انرژی در واحد مورد نظر را داراست. این ابزار زمانی کاربرد پیدا می کند که میزان جریان عبوری زیاد باشد. آن را بر طبق جریان استاندارد مشخصی تعیین می کنند که نوع فرعی آن آمپر کمتری دارد. برای پیشگیری از برق گرفتگی، دیگر خطرهای احتمالی و خطاهای انسانی انواع آن را با عایق لاستیکی یا تیوب می پوشانند. آن را با نامه باسبار نیز می شناسند.
مزایای کاربرد در تابلوهای برق
برای این که بدانید شینه چیست همین بس که به این نکته توجه داشته باشید که یکی از قطعات مهم در تابلوهای برق به شمار می رود. نوع مسی آنها بیشتر از بقیه کاربرد دارد. استفاده از آنها در تابلوهای برق با مزایای زیادی همراه است. زمانی که مقدار جریان الکتریکی در تابلو بالا باشد، استفاده از کابل ها و سیم ها کارساز نیست. در این مواقع بهترین پیشنهاد استفاده از این ابزار است. به این ترتیب، از سیم و کابل در ولتاژ پایین و از این ابزار در ولتاژ بالا استفاده می کنند. از دیگر مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این ابزار به راحتی قابل تعویض است.
- به دلیل ظاهری که دارد زیبایی خاصی به تابلو می بخشد.
- استحکام و قدرت آن بالا است.
- به دلیل ظاهر مکعب مستطیلی که دارد جریان را راحت تر عبور می دهد.
- امکان انشعاب گیری با وجود آن ایجاد می شود.
تنوع در ساختار
شینه دارای ساختار متنوعی است. در زمان انتخاب باید به مزایا و معایب هر کدام از ساختارها توجه شود. در زمان ساختاربندی موقعیت پست در سیستم قدرت مهم است. این اطمینان از بابت تأمین انرژی مصرف کننده ها باید وجود داشته باشد. سطح ولتاژ فیدرهای ورودی و خروجی هم از اهمیت برخوردار است. ضمن این که ظرفیت انتقال انرژی الکتریکی در پست ها باید مشخص باشد. تعداد فیدرهای تغذیه شونده و نحوه ارتباط آنها با پست ها نیز حائز اهمیت است. برای تعیین ساختار آنها باید به محدودیت های موجود نیز توجه شود. همچنین، به هزینه های پست و دیگر عوامل اقتصادی نیز نباید بی توجه بود. شاید بتوان مهم ترین ویژگی در ترکیب ساختار آنها را داشتن قابلیت انعطاف پذیری دانست.
به طور معمول در تابلوهای برق برای مدیریت جریان برق از سیم کشی استفاده نمی شود. این مسئله به جریان تابلو برق بستگی دارد. در صورتی که جریان تابلو برق از 125 آمپر بالاتر برود، به علت آمپر زیاد و حجم بالای کابل و سیم به جای سیم کشی از شینه بندی استفاده می شود. انتخاب رنگ در آنها برای تشخیص فاز و نول اهمیت دارد. محاسبه و تعیین ابعاد این ابزار کار دشواری نیست و تنها کافی است تا با توجه به جریان اسمی کلید بتوان اندازه لازم را با کمک جدول های استاندارد به دست آورد.
مقایسه انواع شینه مسی و آلومینیومی
با مقایسه شینه مسی و آلومینیومی می توان گفت که تحمل دینامیکی هر دو با هم مساوی است. ولی آلومینیوم در مقایسه با مس از استقامت استاتیکی بالاتری برخوردار است. افزایش درجه حرارتی که در زمان عبور جریان اتفاق می افتد در آلومینیوم از مس پایین تر است. نوع حساسیت آلومینیوم نیز با مس فرق دارد. آلومینیوم در مقابل موادی مثل اسید کلریدریک، سولفوریک و آمونیاک مقاومت دارد، ولی در مقابل بخار کلر جیوه حساس است. مس هم در مقابل بخار گوگرد حساسیت زیادی دارد که به ایجاد اکسید مس منجر می شود که قابلیت هدایت کمی دارد.
انواع شینه
شینه دارای چند نوع است که فاز ظرفیت الکتریکی آنها به طور معمول نباید از 150 درصد شدت جریان اسمی کلید اصلی تغذیه تابلو برق پایین تر باشد:
- نوع ارت و نول ترمینالی است که برای وصل کردن هادی های حفاظتی نصب می شود. این نوع شامل هادی های هم بندی و هادی های اتصال زمین است. جنس این نوع معمولاً مسی است و در تأسیسات داخلی از آن استفاده می شود.
- نوع لوله ای که کاربرد آن برای جریان های اسمی از 3000 آمپر بیشتر است.
- نوع هدایت جریان که از آن برای اتصال سرفازها استفاده می شود که بیشترین کاربرد آن در ژنراتورهای بزرگ است.