کمبود ولتاژ و قطعی برق
کمبود ولتاژ (Voltage Sag) و قطعی های برق (Outages) رایج ترین اختلالات کیفیت توان هستند. با افزایش استفاده از تجهیزات الکترونیکی حساس مانند کامپیوترها، کنترل کننده های صنعتی (PLC) و درایوهای سرعت متغیر (VFD)، اثرات زیان بار این پدیده ها نسبت به گذشته به مراتب شدیدتر شده است. این اختلالات می توانند منجر به از دست رفتن حافظه، ریست شدن پروسه ها و توقف طولانی مدت خطوط تولید شوند.
تعریف و علل اصلی کمبود ولتاژ و قطعی برق
تفاوت اصلی این دو پدیده در دامنه و مدت زمان آن ها است:
اختلال | تعریف | مدت زمان معمول | علت اصلی |
کمبود ولتاژ (Sag) | کاهش کوتاه مدت مقدار مؤثر (RMS) ولتاژ | ۰.۵ تا ۳۰ سیکل | خطاهای اتصال کوتاه، راه اندازی بارهای بزرگ القایی (مانند موتورهای پر قدرت). |
قطعی موقتی (Interruption) | قطع کامل ولتاژ (رسیدن ولتاژ به صفر) | ۲ تا ۵ سیکل تا چند دقیقه | مانورهای اعمالی برای رفع اتصال کوتاه (مثلاً عملکرد ریکلوزر یا بریکر)، خطاهای اتصالی دائم. |
عوامل ایجاد کمبود ولتاژ
- اتصال کوتاه در فیدر اصلی: اگر اتصال کوتاهی در فیدر تغذیه کننده مصرف کننده رخ دهد، ابتدا یک کمبود ولتاژ شدید رخ می دهد و پس از باز شدن بریکر (برای رفع خطا) یا ریکلوزر، قطعی کامل بوجود می آید.
- اتصال کوتاه در فیدرهای همسایه: حادثه ای که احتمال وقوع آن بیشتر است، اتصال کوتاهی است که روی یکی از فیدرهای دیگر پست رخ می دهد. در این حالت، مصرف کننده تنها شاهد یک کمبود ولتاژ (Sag) در طول مدت اتصال کوتاه خواهد بود، زیرا ولتاژ سایر فیدرها نیز برای لحظه ای افت می کند.
عملکرد بازبست ها (Reclosers): بازبست ها در سیستم توزیع برای رفع خطاهای موقتی (که اغلب ناشی از صاعقه یا تماس لحظه ای شاخه درخت هستند) طراحی شده اند. عملکرد سریع اول آن ها یک کمبود ولتاژ مختصر ایجاد می کند. اگر خطا برطرف نشود، عملکرد دوم با تأخیر (که کمبود ولتاژ کاملاً مشخصی ایجاد می کند) رخ داده و سپس قطعی موقتی برای بازگشت مجدد سیستم به وجود می آید.
👇لیست محصولات خازن صنعتی بهنیکو
ناحیه تاثیرپذیر (Area of Vulnerability) و حساسیت بار
مفهوم "ناحیه تأثیرپذیر" نشان می دهد که چگونه یک اتصال کوتاه در یک نقطه می تواند بر ولتاژ و عملکرد بارهای مصرف کنندگان در ناحیه وسیعی تأثیر بگذارد.
- بارهایی که به افت شدید ولتاژ (مثلاً زیر ۵۰ درصد) حساس هستند، ناحیه تأثیرپذیر کوچکی را در بر می گیرند.
- اما بارهای موتوری و کنترلی که به افت های کوچکتر (مثلاً زیر ۹۰ درصد) حساس هستند، منطقه وسیع تری از سیستم توزیع را تحت تأثیر قرار می دهند.
نتیجه: با توجه به افزایش حساسیت تجهیزات، حتی یک کمبود ولتاژ مختصر که با چشمک زدن لامپ هم قابل مشاهده نیست (مثلاً افت ولتاژ به ۶۵ درصد)، می تواند موجب از کار افتادن پروسه های صنعتی شود.
راهکارهای صنعتی برای کاهش آسیب کمبود ولتاژ
برای حفاظت از تجهیزات حساس در برابر Sag و Outage، مصرف کنندگان باید از چندین لایه حفاظتی استفاده کنند:
افزایش مقاومت تجهیزات (Ride-Through Capability)
استفاده از تجهیزات صنعتی نسل جدید که قابلیت تحمل افت ولتاژ برای چند سیکل (Ride-Through) را دارند. (مانند درایوهای فرکانس متغیر یا PLC با منبع تغذیه DC قوی تر).
استفاده از منابع تغذیه بدون وقفه (UPS)
- UPS های آنلاین: برای حفاظت کامل تجهیزات حساس (مانند کامپیوترها و سرورها) در برابر قطعی های کامل و نیز Sag های شدید.
- منابع تغذیه DC: برای حفظ سیستم های کنترلی (PLC) در طول زمان عملکرد بریکرها.
تثبیت ولتاژ و کاهش نوسانات (برای مصارف حساس)
در شبکه هایی که نوسانات ولتاژ شدید دارند، استفاده از تجهیزاتی که ولتاژ ورودی را در یک محدوده ثابت نگه می دارند، ضروری است.
🟢 مشاوره تخصصی خازن گذاری
آیا کمبود ولتاژ مداوم به کسب وکار شما آسیب می زند؟
بهنیکو با ارائه راه حل های جامع، از جمله خازن گذاری برای بهبود کیفیت کلی شبکه و معرفی ترانس کاهش مصرف برق (تثبیت کننده های ولتاژ) برای حفاظت از بارهای حساس شما، در کنار شماست. همین حالا با ما تماس بگیرید. 01144443988 - 01144443979
نقش خازن گذاری در پایداری سیستم
اگرچه خازن ها مستقیماً اختلال Sag را حذف نمی کنند، اما نصب بانک خازنی می تواند به پایداری ولتاژ داخلی تأسیسات کمک کند.
- بهبود ضریب توان: خازن ها با بهبود ضریب توان، جریان کشیده شده از شبکه را کاهش می دهند و باعث می شوند که سیستم داخلی شما در برابر افت ولتاژهای ناگهانی، مقاومت بیشتری داشته باشد.
- تأمین KVAR محلی: تأمین توان راکتیو مورد نیاز در محل، ولتاژ داخلی را تثبیت کرده و تنش های الکتریکی روی تجهیزات را کم می کند.
✅ تامین و نصب بانک خازنی
برای محافظت از تجهیزات صنعتی خود در برابر عوارض کمبود ولتاژ و حذف جریمه های توان راکتیو، اقدام به نصب بانک خازنی کنید.
برای دریافت مشاوره فنی و استعلام قیمت خازن برای منزل و مصارف صنعتی، با متخصصان بهنیکو تماس بگیرید. 09901680274 - 09905261572
سوالات متداول (FAQ) درباره کمبود ولتاژ و قطعی ها
۱. تفاوت اصلی Sag و Dip چیست؟
Sag (کمبود ولتاژ) و Dip (غوطه وری ولتاژ) معمولاً مترادف هستند و به کاهش موقت ولتاژ اشاره دارند. در متون مهندسی، Sag اصطلاح رایج تر است و هر دو به پدیده ای اشاره می کنند که ولتاژ کاهش یافته اما به صفر نمی رسد.
۲. چرا راه اندازی یک موتور بزرگ باعث Sag در شبکه می شود؟
هنگام راه اندازی (Start) یک موتور القایی بزرگ، موتور برای لحظه ای چندین برابر جریان نامی خود را از شبکه می کشد (معروف به جریان هجومی). این کشش ناگهانی و شدید جریان باعث افت ناگهانی ولتاژ در شبکه های محلی (به ویژه در خطوط توزیع با امپدانس بالا) می شود که به شکل Sag ظاهر می گردد.
۳. آیا خازن گذاری می تواند از قطعی کامل برق جلوگیری کند؟
خیر، خازن گذاری (بانک خازنی) یک دستگاه حفاظتی نیست و نمی تواند از قطعی کامل ناشی از خطای اتصال کوتاه جلوگیری کند. نقش آن پیشگیرانه است و با بهبود کیفیت توان داخلی، مقاومت سیستم شما را در برابر اختلالات ولتاژ (Sag) و تأثیرات ناشی از آن افزایش می دهد. برای مقابله با قطعی، نیاز به UPS یا ژنراتور پشتیبان دارید.
۴. ترانس کاهش مصرف برق (تثبیت کننده) چگونه به مقابله با Sag کمک می کند؟
منظور از ترانس کاهش مصرف برق در این زمینه معمولاً تثبیت کننده های ولتاژ (Stabilizer یا AVR) است. این دستگاه ها نوسانات ولتاژ ورودی را قبل از رسیدن به مصرف کننده اصلاح می کنند و اگر ولتاژ ورودی کمی افت کند (Sag خفیف)، می توانند ولتاژ خروجی را در محدوده مجاز نگه دارند و از خاموش شدن تجهیزات حساس جلوگیری کنند.