با گرم شدن هوا، از کار افتادن کولر گازی می تواند یک کابوس باشد. یکی از شایع ترین دلایل این مشکل، خرابی «خازن» (Capacitor) است. خازن قطعه ای حیاتی برای راه اندازی کمپرسور و فن ها است. اما وقتی این قطعه خراب می شود، سوال اصلی این است: بهترین مارک خازن کولر گازی برای جایگزینی چیست؟ و چگونه باید خازن مناسب کولر خود (مثلاً 12000 یا 24000) را انتخاب کنیم؟
در این مقاله جامع، به تمام سوالات شما پاسخ می دهیم. از معرفی بهترین برندهای بازار گرفته تا بررسی کامل علائم و دلایل خرابی خازن.
خازن کولر گازی چیست و چه نقشی دارد؟
خازنی که در کولر گازی وجود دارد یک قطعه الکتریکی و متشکل از دو صفحه موازی فلزی است که توان ذخیره بار و انرژی الکتریکی را دارد. وقتی این دو صفحه در مجاورت هم هستند و هیچ تماسی با هم ندارند، فاصله میان آنها به قدری کم می شود که امکان منتقل شدن الکترون ها از صفحه ها به هم وجود دارد.
در خازن های مختلف این ماده می تواند از جنس گاز، مایع یا جامد باشد که به آن دی الکتریک می گویند. به مجموعه ای از خازن ها، بانک خازن گفته می شود. فرایند استفاده از خازن ها در سیستم های الکتریکی را خازن گذاری می نامند. نقش خازن در کولر گازی به راه انداختن موتور فن و کمپرسور و ایجاد گشتاور اولیه در زمان کار کمپرسور است.
انواع خازن کولر گازی (راه انداز و دائم کار)
در کولرهای گازی از انواع خازن ها با برندها و ظرفیت های مختلف استفاده می شود که عبارت اند از خازن الکتریکی و خازن خشک.
- خازن الکتریکی (روغنی یا دائم کار): خازن الکتریکی که به آن روغنی یا دائم کار هم گفته می شود ظرفیت کم و ولتاژ بالایی در مقایسه با خازن خشک دارد. این خازن به صورت مداوم و موازی میان سیم پیچ های استارت و رانینگ بسته می شود و در رله های ولتاژی و اتصال مستقیم به کمپرسور به کار برده می شود.
- خازن خشک (راه انداز یا استارت): خازن خشک را با نام راه انداز یا استارت نیز می شناسند که برای کار متناوب و غیر دائم مورد استفاده قرار می گیرد. ظرفیت بالا و ولتاژ کمی در مقایسه با ولتاژهای روغنی دارد. به صورت لحظه ای به مدار وارد و همراه سیم پیچ استارت از مدار خارج می شود. خازن خشک را سیم پیچ استارت سری می بندند و در موتورهایی که سیم پیچ استارت از مدار خارج می شود به کار برده می شود. در رله های جریانی و ولتاژی هم کاربرد دارد.
در کولرهای گازی سه نوع خازن به کار برده می شود که شامل خازن مربوط به کمپرسور، خازن مربوط به فن بیرونی و خازن مربوط فن داخلی می شود.
👇لیست محصولات خازن صنعتی بهنیکو
مشاوره و خرید تجهیزات برق صنعتی در بهنیکو
در حالی که خازن های کولر گازی معمولاً خانگی هستند، در سیستم های تهویه مطبوع صنعتی و بزرگ، از مجموعه های پیچیده تر به نام «بانک خازنی» برای اصلاح ضریب توان و بهینه سازی مصرف برق استفاده می شود.
مجموعه بهنیکو ارائه دهنده تخصصی خدمات نصب بانک خازنی و فروش انواع خازن های صنعتی است. برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید.
علائم و دلایل اصلی خرابی خازن کولر گازی
از آنجا که خازن به طور مستقیم با کمپرسور در ارتباط است، خرابی آن مساوی با از کار افتادن کولر است.
4 نشانه کلیدی خرابی خازن
- کولر روشن نمی شود و کمپرسور استارت نمی‌خورد: شما صدای "کلیک" از یونیت خارجی می شنوید، اما کمپرسور روشن نمی شود.
- فن کار می کند اما کمپرسور نه: فن بیرونی روشن می شود اما چون کمپرسور (که نیاز به خازن قوی تری دارد) راه نمی افتد، باد کولر خنک نیست.
- روشن و خاموش شدن سریع (Short Cycling): خازن ضعیف ممکن است نتواند کمپرسور را در حالت کار دائم نگه دارد و دستگاه مرتباً خاموش و روشن شود.
- تغییر شکل ظاهری خازن: اگر به یونیت خارجی نگاه کنید، خازن خراب ممکن است باد کرده باشد، ترک خورده باشد یا اثرات نشت روغن روی آن دیده شود.
3 دلیل اصلی که خازن کولر گازی می سوزد
- گرمای بیش از حد (اصلی ترین دلیل): خازن ها برای کار در دمای مشخصی (مثلاً تا 70 درجه سانتی گراد) طراحی شده اند. کثیف بودن کندانسور، کار کردن کولر در زیر آفتاب مستقیم و شدید، یا بالا رفتن دمای کارکرد، عمر خازن را به شدت کاهش می دهد و باعث سوختن آن می شود.
- نوسانات ولتاژ برق: افت ولتاژ ناگهانی یا نوسانات برق، فشار مضاعفی به خازن وارد می کند تا توان مورد نیاز کمپرسور را تأمین کند. این کار عمر مفید آن را کوتاه می کند.
- پایان عمر مفید: خازن ها قطعات مصرفی هستند و معمولاً عمر مفیدی بین 5 تا 10 سال دارند. پس از این مدت، احتمال خرابی آن ها طبیعی است.
راهنمای کامل خرید خازن کولر گازی (انتخاب بر اساس ظرفیت)
1. ظرفیت خازن (میکروفاراد - µF)
مهم ترین عدد روی خازن، ظرفیت آن بر حسب میکروفاراد (µF) است. خازن جدید شما باید دقیقاً با ظرفیت خازن قبلی یکی باشد.
- خازن های دو ظرفیتی (3 پایه): مانند 5+60 µF. عدد بزرگتر (60) برای کمپرسور و عدد کوچکتر (5) برای فن است.
- خازن های تک ظرفیتی (2 پایه): مانند 50 µF.
2. ولتاژ (Volt)
ولتاژ خازن جدید باید مساوی یا بیشتر از خازن قبلی باشد. (مثلاً اگر خازن قبلی 440V بود، می توانید از 440V یا 450V استفاده کنید، اما هرگز از 370V استفاده نکنید).
جدول انتخاب خازن بر اساس ظرفیت کولر (مهم)
اگر به خازن قبلی دسترسی ندارید، جدول زیر یک راهنمای تقریبی برای انتخاب خازن بر اساس BTU کولر گازی شما است. (تأکید کنید که بهترین کار، چک کردن خازن قبلی یا دفترچه راهنمای دستگاه است).
ظرفیت کولر گازی (BTU) | ظرفیت خازن کمپرسور (µF) - حدودی |
9000 | 25 تا 30 میکروفاراد |
12000 | 30 تا 35 میکروفاراد |
18000 | 35 تا 40 میکروفاراد |
24000 | 40 تا 50 میکروفاراد |
30000 و 36000 | 50 تا 60 میکروفاراد |
معرفی بهترین مارک های خازن کولر گازی (ایرانی و خارجی)
انتخاب برند باکیفیت، تضمین می کند که خازن شما عمر طولانی تری داشته باشد و به کمپرسور آسیب نرساند. در حال حاضر، برندهای معتبر زیر در بازار ایران موجود هستند:
- ICAR (ایکار - ایتالیا): یکی از معروف ترین و باکیفیت ترین برندهای اروپایی. خازن های ایکار به عمر طولانی و دقت بالا مشهورند و انتخاب اول بسیاری از تعمیرکاران حرفه ای هستند.
- Ducati (دوکاتی - ایتالیا): برند معتبر ایتالیایی دیگری که خازن هایی با استاندارد بالا و تحمل دمایی عالی تولید می کند.
- فرکو (Farco - ایران): یک برند باکیفیت ایرانی که توانسته رضایت مصرف کنندگان را جلب کند. خازن های فرکو قیمت مناسب تری نسبت به نمونه های اروپایی دارند.
- الکترو کویر (Electro Kavir - ایران): از دیگر تولیدکنندگان خوب داخلی که محصولاتی با استاندارد قابل قبول و قیمت اقتصادی ارائه می دهد.
- پاناسونیک (Panasonic) و بی کول (Bcool): این برندها نیز در بازار یافت می شوند. مدل های پاناسونیک (مانند 60+5 میکروفاراد) به قابلیت شارژ و دشارژ بالا معروف هستند، اما باید مراقب نمونه های تقلبی باشید.
نکته: اگر محدودیت بودجه ندارید، برندهای ایتالیایی مانند ICAR و Ducati بهترین انتخاب هستند. در بین گزینه های ایرانی، فرکو و الکترو کویر کیفیت قابل قبولی دارند.
جمع بندی
خرابی خازن یک مشکل رایج است، اما با انتخاب درست قطعه یدکی، به راحتی حل می شود. همیشه سعی کنید خازنی با ظرفیت و ولتاژ دقیقاً مشابه خازن معیوب تهیه کنید و اگر در این زمینه تخصص ندارید، حتماً از یک تکنسین کمک بگیرید.
تأمین تخصصی انواع خازن های صنعتی و سه فاز در بهنیکو
آیا برای کارخانه، کارگاه یا موتورخانه خود به دنبال خازن های خاص هستید؟
مجموعه بهنیکو، به عنوان تأمین کننده تجهیزات برق صنعتی، آماده ارائه مشاوره و استعلام قیمت خازن 3 فاز و فروش انواع خازن صنعتی در ظرفیت های مختلف است.
سوالات متداول شما (FAQ)
از کجا بفهمم خازن کولر گازیم خراب شده؟
نشونه های اصلی شامل: روشن نشدن کمپرسور (صدای کلیک می دهد)، روشن شدن فن بدون باد سرد، باد کردن یا نشت روغن از خازن، و خاموش و روشن شدن سریع کولر است.
بهترین مارک های خازن کولر گازی کدومن؟
مارک های معتبر در بازار ایران شامل برندهای ایتالیایی مثل ICAR و Ducati (کیفیت بالا) و برندهای خوب ایرانی مانند فرکو و الکترو کویر (اقتصادی و باکیفیت) هستند.
خودم خازن رو عوض کنم یا متخصص؟
تعویض خازن نیاز به دانش فنی برق دارد و خطر برق گرفتگی شدید (حتی در حالت خاموش) وجود دارد. اگر تجربه کافی ندارین، حتماً از یک متخصص کمک بگیرین.
موقع خرید خازن به چی دقت کنم؟
دو عدد کلیدی: 1. ظرفیت (µF): باید دقیقاً با خازن قبلی یکی باشد (مثلاً 45 یا 5+50). 2. ولتاژ (V): باید مساوی یا بیشتر از خازن قبلی باشد (مثلاً 440 ولت).