در سال های اخیر نیروگاه های خورشیدی در اندازه های کوچک هم تولید می شوند و مصارف خانگی هم دارند. برای افرادی که قصد خرید این نیروگاه ها مطابق با نیازشان را دارند مهم است که بدانند چقدر باید برای آن هزینه کنند. البته که بسیاری از افراد به درآمدی که از آنها به دست خواهند آورد نیز فکر می کنند. برآورد قیمت احداث این نیروگاه ها به عوامل متعددی بستگی دارد. هزینه نیروگاه خورشیدی و احداث آن در هر محلی متفاوت خواهد بود. این هزینه با توجه به نوع تجهیزات و ظرفیت نیروگاه هم تعیین می شود.
هزینه نیروگاه خورشیدی
اولین هزینه مرتبط با نصب نیروگاه خورشیدی، هزینه خرید و نصب پنلهای خورشیدی است. قیمت این پنلها بستگی به توان تولید برق، کیفیت و فناوری آنها دارد. با توجه به رشد صنعت تولید پنلهای خورشیدی در سالهای اخیر، قیمت آنها به طور قابل توجهی کاهش یافته است. همچنین، هزینه نصب پنلها نیز به عوامل مختلفی مانند محل نصب، نوع سقف و تجهیزات جانبی بستگی دارد.
هزینه دیگری که در نظر باید گرفته شود، هزینه نصب سیستم تبدیل برق است. این سیستمها مسئول تبدیل جریان مستقیم تولید شده توسط پنلهای خورشیدی به جریان متناوب برق قابل استفاده برای شبکه برق هستند. هزینه این سیستمها بستگی به توان تولید، کیفیت و فناوری آنها دارد.
علاوه بر هزینه نصب و راهاندازی، هزینه نگهداری و تعمیرات نیروگاه خورشیدی نیز وجود دارد. این هزینهها شامل بازدید منظم، تعویض قطعات آسیب دیده، تمیز کردن پنلها و سایر فعالیتهای نگهداری است. با افزایش تعداد نیروگاههای خورشیدی و بهبود فناوریهای نگهداری، هزینههای مرتبط با نگهداری نیز کاهش یافته است.
در نهایت، هزینههای مرتبط با اتصال نیروگاه خورشیدی به شبکه برق نیز وجود دارد. این هزینه شامل هزینههای مربوط به تجهیزات اتصال، هزینههای مربوط به اخذ مجوزهای لازم و هزینههای مربوط به انجام امتحانات و تستهای مورد نیاز است.
با توجه به پیشرفت فناوری، تولید پنلهای خورشیدی ارزانتر شده و همچنین با افزایش تولید، هزینههای مرتبط با نیروگاه خورشیدی کاهش یافته است. بر اساس تحقیقات اخیر، هزینه تولید برق از طریق نیروگاههای خورشیدی در بسیاری از مناطق جهان، به حدی کاهش یافته است که با قیمت برق تولیدی از منابع سوختهای فسیلی رقابت کند. این امر باعث شده است که نیروگاههای خورشیدی به عنوان یک راهکار پایدار و اقتصادی برای تولید برق مورد توجه قرار گیرند.
این نیروگاه ها این روزها مصارف خانگی هم پیدا کرده اند و ظرفیتی کمتر از ۱۰۰ کیلووات دارند. آنها به طور عمده روی پشت بام خانه نصب می شوند. به این ترتیب، در زمان محاسبه ها هزینه زمین در نظر گرفته نمی شود. همین مسئله موجب پایین آمدن هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری در این حوزه خواهد شد. هزینه نگهداری و تأمین آنها نیز بسیار کم است و در موارد زیادی تنها به نظافت پنل ها محدود می شود.
مشخصات نیروگاه برق خورشیدی خانگی
هزینه نیروگاه خورشیدی و عقد قراردادهای خانگی به انشعاب برق وابسته است. ولی میزان دقیق آن بر حسب ظرفیت انشعاب برق مشخص می شود. با رعایت سقف گنجایش نیروگاه به مقدار ۲۰۰ کیلووات هر متقاضی می تواند نیروگاهی تا دو برابر گنجایش برق خود را داشته باشد. بهای پایه هر کیلووات ساعت برق بر طبق گنجایش نیروگاه محاسبه می شود. بهای برق کمتر از ۲۰ کیلووات با کمتر از ۲۰۰ کیلووات متفاوت است.
به طور معمول قرارداد خرید آنها به شکل ۲۰ ساله است. تضمین کننده آنها هم وزارت نیرو است. در همه سال های بهره برداری نرخ خرید پایه بر طبق دو عامل افزایش قیمت ارز و نرخ تورم سالانه قابل تغییر است و به روز می شود. پس از سال دهم ۳۰ درصد از بهای نرخ پایه قرارداد کم می شود. مقدار درآمد سالانه و گنجایش انشعاب مورد نیاز برای احداث این نیروگاه ها نیز قابل پیش بینی است.
ظرفیت نیروگاه می تواند ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۳۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ کیلووات باشد. حداقل انشعاب مورد نیاز نیز می تواند تکفاز ۱۵ یا ۲۵ آمپر، سه فاز ۱۰، ۱۵، ۲۵، ۳۲، ۷۵ یا ۱۵۰ آمپر باشد. تولید سالانه نیز دارای رقم های مختلفی است که از ۹ مگاوات ساعت شروع می شود و تا ۱۸، ۲۷، ۳۷، ۵۴، ۹۰، ۱۸۲ و ۳۶۵ مگاوات ساعت می رسد.
هزینه احداث نیروگاه برق خورشیدی خانگی
هزینه نیروگاه خورشیدی به عوامل متعددی بستگی دارد. هر کدام از این عوامل بر هزینه نیروگاه اثرگذاری بسیاری دارند. ارائه یک رابطه ریاضی که با استفاده از آن بتوان این هزینه ها را بر اساس گنجایش نیروگاه محاسبه کرد، ناممکن به نظر می رسد. ولی می توان بر اساس روابطی که در بازار وجود دارد و همچنین با استفاده از شرایط موجود رابطه ای منطقی میان گنجایش احداث نیروگاه و هزینه های آن پیدا کرد.
عوامل مؤثر بر هزینه های نیروگاه برق خورشیدی
عوامل اثرگذار بر هزینه نیروگاه خورشیدی عبارت اند از:
- ظرفیت نیروگاه را می توان مهم ترین عامل به شمار آورد. با بالا رفتن ظرفیت نیروگاه هزینه سرمایه گذاری هر واحد توان نیروگاه کمتر می شود. این مسئله تأثیر بسیاری را از قیمت فروش سازنده ها و هزینه های حمل و نقل می پذیرد.
- قسمتی از هزینه ها مطابق با استانداردها و الزامات فنی تأیید شده شرکت توزیع برق است که می تواند هزینه ها را تا حد زیادی تغییر دهد.
- برند تجهیزات انتخابی در احداث نیروگاه اثرگذار است.
- نیاز داشتن یا نداشتن یک نیروگاه به سازه برای نصب پنل ها می تواند قسمتی از هزینه ها را تحت تأثیر قرار دهد. در برخی مواقع نصب پنل ها روی سقف امکان پذیر است.
- هر چند مساحت نیروگاه در هزینه ها تأثیری ندارد، ولی در مواردی که میان اینورتر و نقطه اتصال فاصله باشد، هزینه های سیم کشی برای وصل کردن نیروگاه به شبکه برق بالا خواهد رفت. این مورد در موارد احداث نیروگاه های متصل به شبکه در ویلاها بیشتر اتفاق می افتد.
- نحوه اتصال به شبکه نیز از موارد اثرگذار بر هزینه های احداث نیروگاه است. اتصال بیشتر نیروگاه های کمتر از ۱۰۰ کیلووات به سطح ولتاژ فشار ضعیف صورت می گیرد. نحوه اتصال بر حسب شرایط ساختمان و توپولوژی شبکه برق نیز بستگی دارد. در ساده ترین شکل، نیروگاه به وسیله یک سیم سرویس برق به شبکه فشار ضعیف هوایی اتصال پیدا می کند. در موارد دیگر این اتصال به طرف فشار ضعیف پست توزیع یا حتی شبکه برق فشار متوسط صورت می گیرد. در این مواقع هزینه های اتصال افزایش می یابد.
راهکارهای کاهش هزینهها در نیروگاه خورشیدی
برخی از راهکارهای کاهش هزینهها در نیروگاه خورشیدی عبارتند از:
- انتخاب مکان مناسب: انتخاب مکانی که دارای تابش نور خورشید بالا و مناسب است، میتواند هزینههای تولید برق را کاهش دهد.
- استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته: استفاده از تکنولوژیهای جدید و پیشرفته در سیستم نیروگاه خورشیدی میتواند به بهبود کارایی و کاهش هزینهها کمک کند.
- مقیاسبندی: افزایش مقیاس نیروگاه خورشیدی و افزایش ظرفیت تولید برق میتواند هزینهها را کاهش دهد، زیرا هزینههای ثابت بر روی تعداد واحدهای تولید کاهش مییابد.
- بهینهسازی عملکرد سیستم: استفاده از روشها و تجهیزات بهینهسازی عملکرد سیستم، مانند استفاده از ردیابی خورشیدی و بهبود کارایی تبدیل برق، میتواند هزینهها را کاهش دهد.
- استفاده از مواد و قطعات باکیفیت: استفاده از مواد و قطعات باکیفیت و دوام بالا میتواند هزینههای نگهداری و تعمیرات را کاهش دهد.
آیا نصب و راه اندازی نیروگاه خورشیدی صرفه اقتصادی دارد؟
بله، نصب و راهاندازی نیروگاه خورشیدی میتواند صرفهجویی اقتصادی بسیاری را به همراه داشته باشد. این صرفهجوییها عبارتند از:
- کاهش هزینههای تولید برق: نیروگاه خورشیدی باعث کاهش هزینههای تولید برق میشود، زیرا منابع خورشیدی رایگان و در دسترس هستند و هزینه سوخت و سرمایهگذاری در حفظ منابع سوخت فسیلی ندارد.
- کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات: نیروگاه خورشیدی به دلیل عدم وجود قطعات مکانیکی پویا، نسبت به سایر نیروگاهها کمتر نیاز به نگهداری و تعمیرات دارد، که موجب کاهش هزینههای مربوط به نگهداری و تعمیرات میشود.
- درآمد ثابت: نصب و راهاندازی نیروگاه خورشیدی میتواند منجر به درآمد ثابت و پایدار برای مالکان و سرمایهگذاران شود، زیرا تولید برق خورشیدی براساس قراردادهای خرید برق با قیمت ثابت صورت میگیرد.
- حفظ محیط زیست: استفاده از نیروگاه خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی تمیز و بدون آلاینده، موجب حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا و گازهای گلخانهای میشود.
- اشتغالزایی: نصب و راهاندازی نیروگاه خورشیدی به عنوان یک صنعت جدید، میتواند اشتغالزایی در مناطق مختلف و افزایش فرصتهای شغلی را به همراه داشته باشد.
- کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی: استفاده از نیروگاه خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر، موجب کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و حفظ امنیت انرژی کشور میشود.
بنابراین، نصب و راهاندازی نیروگاه خورشیدی میتواند به عنوان یک راهکار صرفهجویی اقتصادی و محیط زیستی مطرح باشد.