موتور آسنکرون (القایی) چیست؟ (همراه با تفاوت‌ های کلیدی با موتور سنکرون)

ساختار و انواع موتور القایی؛ قفسی یا سیم‌ پیچی؟

ساختار یک موتور آسنکرون شامل استاتور (ثابت) و روتور (متحرک) است.

1. استاتور

استاتور از هسته ورقه ورقه شده با سیم‌ پیچ‌ های سه‌ فاز تشکیل شده است. اعمال جریان AC به این سیم‌ پیچ‌ ها، میدان مغناطیسی دوار (RMF) را با سرعت سنکرون ( N_s) ایجاد می‌ کند.

      120 × f
                                      Ns =  ----------------          (برحسبRPM)
      P

که در آن F فرکانس منبع و P تعداد قطب‌ ها است.

2. روتور و انواع آن

روتور، بسته به نوع سیم‌ پیچی، به دو گروه اصلی تقسیم می‌ شود:

• موتور روتور قفسی (Squirrel-Cage): حدود 90% موتورهای مورد استفاده در صنعت از این نوع هستند. روتور از میله‌ های رسانا (آلومینیوم یا مس) تشکیل شده که در دو انتها به دو حلقه متصل شده‌ اند و ساختاری شبیه قفس سنجاب دارند. این نوع مقاوم، ارزان و نگهداری آن بسیار ساده است.
• موتور روتور سیم‌ پیچی (Wound Rotor): سیم‌ پیچ‌ های روتور از طریق حلقه‌ های لغزان (Slip Rings) به یک مقاومت خارجی متصل می‌ شوند. این ساختار امکان کنترل گشتاور راه‌اندازی بالا و کنترل سرعت در محدوده کوچک را فراهم می‌ کند و برای کاربردهای سنگین مانند جرثقیل‌ ها مناسب است.

 

موتورهای آسنکرون برای تولید میدان مغناطیسی مورد نیاز خود، حجم زیادی توان راکتیو (Reactive Power) از شبکه می‌ کشند. این امر باعث می‌ شود ضریب توان (P.F.) آن‌ ها پایین باشد و علاوه بر کاهش کارایی، منجر به جریمه‌ های شرکت برق و تحمیل بار اضافی بر ترانسفورماتورها و کابل‌ ها شود.

راهکار: برای جبران این توان راکتیو سلفی، از خازن‌های صنعتی به صورت انفرادی یا در قالب بانک‌های خازنی استفاده می‌ شود تا ضریب توان به محدوده بهینه (معمولاً بالای 0.9) برسد.

 بهینه‌ سازی مصرف برق

بهینه‌ سازی مصرف برق موتورهای آسنکرون، گام اول در کاهش هزینه‌ های عملیاتی شماست. تیم متخصص بهنیکو آماده است تا با محاسبه دقیق نیازهای راکتیو مجموعه شما، بهترین راهکار را برای اصلاح ضریب توان ارائه دهد و شما را از جریمه‌های شرکت برق معاف کند.

[برای دریافت مشاوره با ما تماس بگیرید. 01144443988 - 01144443979]

نتیجه‌ گیری نهایی؛ از تئوری تا بهره‌ وری صنعتی

موتور آسنکرون به عنوان یک جزء حیاتی، قلب تپنده صنایع مختلف است. درک مفهوم لغزش و همچنین آگاهی از تأثیر ضریب توان پسرو، کلیدهای اصلی مدیریت و بهره‌ وری بهینه از این ماشین‌ های الکتریکی هستند.

در عصر حاضر، صرفاً استفاده از این موتورها کافی نیست؛ بلکه بهینه‌ سازی مصرف انرژی آن‌ ها از طریق اصلاح ضریب توان ضروری است تا هزینه‌ های عملیاتی کاهش یافته و ظرفیت شبکه به بهترین شکل استفاده شود.

 قیمت خازن‌ های صنعتی

کیفیت خازن‌ های صنعتی مستقیماً بر طول عمر و پایداری شبکه شما تأثیر می‌گذارد. جهت استعلام فوری قیمت بانک خازنی و همچنین قیمت خرید خازن ۳ فاز صنعتی با گارانتی، همین حالا با کارشناسان ما در بهنیکو تماس بگیرید.

سؤالات متداول (FAQ)

1. تفاوت اصلی بین موتور آسنکرون و سنکرون چیست؟ 

تفاوت اصلی در سرعت است. در موتور آسنکرون، سرعت روتور (N_r) همیشه از سرعت میدان مغناطیسی استاتور (N_s) کمتر است، در حالی که در موتور سنکرون، این دو سرعت همیشه با هم برابرند (N_r = N_s).

2. لغزش (Slip) در موتور آسنکرون دقیقاً چیست؟

لغزش، اختلاف نسبی بین سرعت میدان سنکرون (N_s) و سرعت واقعی روتور (N_r) است که از طریق فرمول زیر بیان می‌شود. لغزش برای القای ولتاژ و تولید گشتاور ضروری است.

        Nₛ − Nᵣ
s = ---------------
           Nₛ

3. آیا موتور آسنکرون تک فاز هم وجود دارد؟

بله، موتورهای آسنکرون تک فاز (مانند موتور فن، پمپ‌ های کوچک) در کاربردهای خانگی و بارهای کم کاربرد دارند. اما برای کاربردهای صنعتی بزرگ، نوع سه‌ فاز به دلیل راندمان و قدرت بالاتر، ارجحیت دارد.

4. چرا موتور آسنکرون با ضریب توان پسرو کار می‌ کند؟

این موتورها برای مغناطیسی کردن هسته و تولید میدان مغناطیسی، نیاز به توان راکتیو دارند. از آنجایی که سیم‌ پیچ‌ ها ماهیت سلفی دارند، موتور توان راکتیو را از شبکه جذب می‌ کند و این باعث می‌ شود جریان از ولتاژ عقب بماند (پسرو).