کار خازن ماشین لباسشویی چیست؟ (Washing machine capacitor work)
این که کار خازن ماشین لباسشویی چیست، تنها پرسش افراد متخصص و تعمیرکارها نیست. ممکن است مصرف کننده ها نیز برایشان پیش بیاید که خازن در ماشین های لباسشویی چه کاری انجام می دهد. خازن (Capacitor) یک قطعه الکترونیکی مهم است که انرژی الکتریکی را در یک میدان الکترواستاتیک ذخیره می‌کند. در واقع، این قطعه به طور معمول با یک مقاومت موازی می شود و در ابتدای مدارهای الکتریکی قرار می گیرد. وقتی مدارهای الکتریکی قطع می شوند، انرژی ذخیره شده آنها در مقاومت موازی اتصال یافته به آنها تخلیه می شود. به همین علت در زمان تست، تخلیه آنها ضروری نیست، مگر در خازن های با ظرفیت بالا.
هنگامی که ماشین لباسشویی از کار می افتد، یکی از محتمل ترین دلایل می تواند آسیب دیدن خازن باشد. فرآیند خازن گذاری و انتخاب خازن مناسب با ظرفیت و ولتاژ صحیح برای هر مدار از اهمیت بالایی برخوردار است تا موتور با راندمان مناسب کار کند. می توان این قطعه را در ماشین لباسشویی در صورت لزوم توسط متخصص تعمیر یا تعویض کرد.
انواع خازن در ماشین لباسشویی و وظایف آن ها
به طور کل خازن های مورد استفاده در ماشین لباسشویی به دو نوع اصلی تقسیم می شوند که هر کدام وظایف حیاتی و متمایزی را در عملکرد دستگاه بر عهده دارند:
۱. خازن راه انداز یا استارتر (Starting Capacitor)
خازن راه انداز که به آن خازن موتور نیز می گویند، مهم ترین وظیفه را در فرآیند راه اندازی موتور ماشین لباسشویی دارد.
- نقش کلیدی: این خازن گشتاور اولیه (Starting Torque) مورد نیاز برای شروع به چرخش موتورهای القایی را فراهم می کند. موتورهای القایی تک فاز، بدون کمک یک فاز کمکی (که توسط خازن ایجاد می شود)، نمی توانند خودشان شروع به چرخش کنند.
- عملکرد: خازن راه انداز تنها برای چند ثانیه فعالیت می کند. انرژی ذخیره شده خود را به سیم پیچ کمکی موتور (معمولاً سیم پیچ استارت) وارد می کند و یک اختلاف فاز ایجاد می کند که موتور را به حرکت در می آورد. پس از روشن شدن موتور و رسیدن به سرعت معینی، مدار خازن راه انداز توسط یک سوئیچ گریز از مرکز یا رله قطع می شود.
- ظرفیت: در ماشین های لباسشویی، ممکن است از خازن هایی با ظرفیت های مختلف استفاده شود. برای مثال، در بعضی مدل ها برای شروع دورهای تند و کند موتور از خازن هایی با ظرفیت حدود ۱۶ میکروفاراد (μF) استفاده می شود. اما در بسیاری از موارد، ظرفیت خازن های استارتر برای دور کند و دور تند با هم فرق دارند. در ماشین های دو قلو یا نیمه اتوماتیک، معمولاً از خازن های دو ظرفیتی (مثلاً 10𝜇F+5𝜇F یا 12𝜇F+4𝜇F) استفاده می شود که ظرفیت بیشتر برای شستشو و ظرفیت کمتر برای خشک کن است.
۲. خازن پارازیت گیر (Noise Suppression Capacitor)
این که کار خازن ماشین لباسشویی چیست به نوع خازن هم بستگی دارد. خازن پارازیت گیر (معمولاً از نوع X و Y) وظیفه محافظت از دستگاه در برابر نویزهای الکترومغناطیسی را بر عهده دارد.
- نقش کلیدی: وظیفه این خازن کم کردن یا حذف پارازیت ها و نویزهای فرکانس بالا است که در اثر جرقه موتور، سوئیچینگ و کارکرد سایر قطعات الکتریکی در ماشین لباسشویی به وجود می آیند.
- عملکرد: این خازن ها در اول مدار الکتریکی (معمولاً در ورودی برق دستگاه) قرار دارند و به عنوان یک فیلتر عمل می کنند. وجود این خازن ها در ماشین لباسشویی ضروری است، زیرا در صورتی که این پارازیت ها حذف نشوند، روی سیستم های صوتی و تصویری در محل (مانند رادیو و تلویزیون) نویز ایجاد می کنند و کارکرد آنها را مختل می کنند. برای تست کردن خازن پارازیت‌گیر، لازم نیست مرحله ابتدایی تست خازن یعنی تخلیه خازن صورت گیرد، چرا که معمولاً با یک مقاومت تخلیه موازی شده اند.
👇لیست محصولات خازن صنعتی بهنیکو
اهمیت سالم بودن خازن و علائم خرابی
خراب بودن خازن در ماشین لباسشویی می تواند دستگاه را با مشکلات متعددی مواجه کند که مصرف کننده را به دردسر خواهد انداخت. این قطعه اهمیت بسیار زیادی در این دستگاه دارد و مهم است که همیشه از سلامت برخوردار باشد. علاوه بر سالم بودن این قطعه، باید از سلامت تسمه و قرار داشتن صحیح تسمه در جای خود و سالم بودن موتور هم اطمینان حاصل کرد. برای این که بتوان متوجه خراب بودن و آسیب دیدن آنها شد باید ماشین لباسشویی را باز کرد و با ابزارهای مخصوص (مانند مولتی متر در حالت خازن سنج) مورد بررسی قرار داد.
علائم و نشانه های خرابی خازن ماشین لباسشویی
حال که دانستید کار خازن ماشین لباسشویی چیست، خوب است علائم و نشانه های خرابی آن را بدانید:
علامت خرابی | توضیح |
روشن نشدن کامل دستگاه | مهم ترین علامت. در صورتی که خازن راه انداز به طور کل خراب شود، موتور قادر به شروع به کار نیست و ممکن است ماشین لباسشویی اصلاً روشن نشود. |
کار نکردن خشک‌کن | اگر ظرفیت مربوط به خشک کن (در خازن های دوقلو) یا خازن استارت موتور خشک کن (در مدل های جداگانه) مشکل پیدا کند، خشک کن به درستی کار نمی کند. |
کند کار کردن موتور یا سرعت نامناسب دیگ | اگر خازن راه انداز جریان ضعیفی داشته باشد (ظرفیت کاهش یافته باشد)، موتور روشن می شود، اما گشتاور کافی ندارد و دستگاه کند کار می کند یا دیگ با سرعت مناسب نمی چرخد. |
صدای بلند و غیرعادی موتور | در صورتی که موتور تلاش کند بدون گشتاور کافی شروع به چرخش کند، ممکن است صداهای بلند و غیرعادی (مثل صدای وزوز یا زنگ) از آن به گوش برسد. |
گرم شدن بیش از حد موتور | جریان ضعیف یا عدم تأمین صحیح اختلاف فاز توسط خازن، باعث می شود موتور تحت فشار کار کند و بیشتر از همیشه گرم شود یا حتی بسوزد. |
تمیز نشدن لباس ها | وقتی دیگ ماشین لباسشویی درست نمی چرخد یا سرعت مناسبی ندارد، فرآیند شستشو مختل شده و لباس ها تمیز نمی شوند. |
پریدن فیوز یا سوختن موتور | در موارد حاد، خرابی خازن و فشار بر موتور می تواند به پریدن فیوز یا حتی سوختن موتور منجر شود. |
نحوه تست خازن
برای تست خازن ماشین لباسشویی ابتدا باید ظرفیت و نوع مشخص شود و سپس برای تست و بررسی اقدام کرد. تست کردن این خازن ها به مهارت نیاز دارد و توصیه می شود از یک متخصص کمک گرفته شود.
- ایمنی: ابتدا ماشین لباسشویی را از برق بکشید و در صورت لزوم، خازن را (با احتیاط فراوان و با استفاده از مقاومت) تخلیه کنید.
- مقایسه ظرفیت: با استفاده از مولتی متر (در حالت خازن سنج)، ظرفیت خازن جدا شده را اندازه گیری کنید.
- تشخیص سلامت: مقدار اندازه گیری شده باید نزدیک به مقدار اسمی نوشته شده روی بدنه خازن باشد (معمولاً با تلرانس ±5% تا ±10%). اگر ظرفیت نمایش داده شده بسیار کمتر یا بیشتر از مقدار اسمی بود یا اصلاً عددی نمایش داده نشد، خازن خراب است و باید تعویض شود.
روش های پیشگیری و نگهداری از خازن
برای افزایش طول عمر خازن‌ها و جلوگیری از خرابی زودرس، رعایت چند نکته می تواند مفید باشد:
- بررسی نوسانات برق: نوسانات شدید ولتاژ می تواند به خازن ها آسیب جدی وارد کند. استفاده از محافظ برق استاندارد برای ماشین لباسشویی توصیه می شود.
- عدم تحمیل بار بیش از حد: بارگیری بیش از ظرفیت ماشین لباسشویی، فشار مضاعفی بر موتور و در نتیجه خازن راه انداز وارد می کند.
- انتخاب خازن مناسب هنگام تعویض: همواره باید از خازنی با ظرفیت (میکروفاراد) و ولتاژ دقیقاً مشابه نمونه اصلی یا طبق دستورالعمل سازنده استفاده کرد. استفاده از خازن با ظرفیت نامناسب می تواند به موتور آسیب برساند.
تعویض خازن کار تخصصی است و به دلیل ماهیت ذخیره انرژی در این قطعه و خطر برق گرفتگی، باید توسط تکنسین ماهر انجام شود.
پرسش های متداول در مورد خازن ماشین لباسشویی
چرا ماشین لباسشویی به خازن نیاز داره؟
خازن به موتور کمک می کنه تا با قدرت شروع به چرخش کنه و در طول کارکرد هم چرخش یکنواختش رو حفظ کنه. بدون خازن سالم، موتور به درستی کار نمی کنه و گشتاور کافی نداره.
اگه خازن خراب بشه، چه اتفاقی برای لباسشویی میفته؟
معمولاً موتور روشن نمیشه یا خیلی ضعیف و کند کار می کنه. ممکنه صداهای غیرعادی (وزوز) هم از موتور شنیده بشه.
آیا میشه خازن لباسشویی رو تعمیر کرد؟
خیر، خازن خراب معمولاً قابل تعمیر نیست و باید با یک خازن نو با مشخصات دقیقاً مشابه (ظرفیت و ولتاژ) تعویض بشه.
از کجا بفهمم خازن لباسشویی مشکل داره؟
اگه لباسشویی روشن نمیشه یا دیگ درست نمی چرخه و یا خشک‌کن کار نمی کنه، احتمال خرابی خازن هست. برای تشخیص دقیق تر، بهتره یه متخصص با مولتی متر بررسی کنه.
مشاوره تخصصی در مورد خازن های صنعتی و مدیریت انرژی با بهنیکو
آیا برای واحد صنعتی یا کارگاه خود نیاز به بهینه سازی شبکه برق و اصلاح ضریب توان دارید؟ خازن های ستاره و بانک های خازنی راهکار کلیدی برای کاهش هزینه های راکتیو هستند.
اگر به دنبال راهکارهای قانونی برای کاهش مصرف برق در منزل خود هستید و می خواهید از قیمت خازن برای منزل یا دستگاه های هوشمند کاهنده مصرف مطلع شوید، ما آماده خدمت رسانی هستیم.
برای دریافت مشاوره تخصصی در مورد خازن ستاره و کاهش مصرف برق با خازن و طراحی بانک خازنی، با مجموعه بهنیکو تماس بگیرید.